Trà Hoa Vàng

Trà hoa vàng được biết tới là một loại trà thượng hạng được sử dụng cho vua chúa thời xưa. Khi uống trà có vị thơm ngon, giúp tăng cường, bồi bổ sức khỏe và ngăn ngừa được nhiều loại bệnh lý khác nhau. Trong bài viết này, cùng Nhà vườn Ngọc Lâm tìm hiểu về những thông tin cơ bản, đặc điểm cũng như cách trồng và chăm sóc để đem lại hiệu quả tốt nhất nhé!

Thông tin cơ bản của trà hoa vàng

CÂY TRÀ HOA VÀNG TẠI NHÀ VƯỜN NGỌC LÂM

Trà hoa vàng được mệnh danh là nữ hoàng của các loại trà, không chỉ ở Việt Nam mà chúng còn được các nhà khoa học đánh giá cao về giá trị dinh dưỡng. Tuy nhiên, không phải ai cũng có những hiểu biết chi tiết về thức trà này. Hãy cùng Nhà Vườn Ngọc Lâm tìm hiểu về những thông tin hữu ích ngay dưới đây.

• Tên gọi dược liệu: Trà hoa vàng
• Tên gọi khác: trà rừng, kim hoa trà, trà trường thọ,…
• Tên gọi khoa học: Camellia chrysantha
• Thuộc họ: Chè (Theaceae)

Nguồn gốc xuất xứ của trà hoa vàng

Cây trà hoa vàng là một loại thuốc quý có nguồn gốc từ Trung Quốc và Việt Nam. Vì có điều kiện tự nhiên tương đồng nên cây trà hoa vàng có cả ở vùng núi phía bắc Trung Quốc lẫn miền Bắc Việt Nam từ hàng nghìn năm trước. Nhiều nhất hiện nay có thể tìm thấy cây này ở tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc), Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Bắc Giang, Thái Nguyên, Nghệ An và một số tỉnh miền núi khác.

Không ai xác định được niên đại khởi sinh chính xác của loại cây này mọc ở Việt Nam hay Trung Quốc trước, vậy nên cả hai nước đều là quê hương của trà hoa vàng. Các nhà khoa học khi nghiên cứu cũng đã có rạch ròi xuất xứ và phân vùng địa lý kim hoa trà những tất cả tài liệu đều khẳng định trà có “2 quốc tịch”.

Đặc điểm, phân loại trà hoa vàng

Đặc điểm chung của trà hoa vàng

Trà hoa vàng còn còn có tên gọi khác là kim hoa trà, dược liệu mang đến những đặc điểm nổi bật sau:

• Cây trà thân gỗ màu xanh, cao khoảng 2-5m, cành cây mọc thưa, vỏ cây bên ngoài có màu xám nhạt.
• Lá đơn, hình tròn dài và hẹp, mọc cách. Phiến lá thuôn rộng từ 4-5cm, dài 11-14cm. Lá trà hoa vàng không có lông, có răng cưa nhỏ, cuống lá chỉ dài khoảng 6mm.
• Hoa trà mọc đơn trên cuống lá. Mỗi bông thường có từ 8 đến 10 cánh hoa, màu vàng sáng với đường kính khoảng 5-6cm. LÁ bắc dài, có màu xanh đậm và gân. Vòi nhụy khoảng 3-4, dính vào nhau một phần.
• Thường thì cây đơm lộc và khoảng từ tháng 1 đến tháng 3 rồi ra lá mới. Mỗi cây trung bình phải mất 2-3 năm để lá già rụng đi. Vào khoảng tháng 11 hằng năm, cây ra hoa và sẽ tàn vào tháng 3 năm sau.

Có mấy loại trà hoa vàng?

Phụ thuộc vào vị trí gieo trồng và phân bổ dược liệu, trà được chia thành các loại như:

• Trà hoa vàng Ba Chẽ – Trà hoa vàng Quảng Ninh
• Trà hoa vàng Quế Phong – Trà hoa vàng Nghệ An
• Trà hoa vàng Đà Lạt – Trà hoa vàng Lâm Đồng
• Trà hoa vàng Vĩnh Phúc.

Trà hoa vàng được trồng nhiều nơi nhưng để giải đáp thắc mắc trà hoa vàng ở đâu tốt nhất thì đặc biệt, trà hoa vàng Ba Chẽ Quảng Ninh được đánh giá cao về mùi vị thơm ngon cũng thành phần dược tính trong trà. So với các loại kim hoa vàng khác thì cây trà có giống Ba Chẽ có giá trị cao, thường được trưng bày tại các triển lãm, lễ hội. 

Một vài đặc điểm nhận dạng của trà hoa vàng Ba Chẽ là mặt trên lá có màu xanh nhạt, có đốm vàng; phía dưới là màu xanh đậm, thân cây gỗ nhỏ và rễ cọc. Thời gian ra hoa từ mùa thu đến mùa xuân năm sau. Khi vào mùa hoa nở số lượng lớn và được màu lâu. Trung bình mỗi cây có điều kiện phát triển tốt sẽ cho 30-50 bông vàng kim. Chính vì có giá trị kinh tế cao nên không ít gia đình ở khu vực này đã trồng trà hoa vàng làm giàu hoặc thu mua để kinh doanh.

Ý nghĩa phong thủy của trà hoa vàng

Trà hoa vàng  vừa có tác dụng làm cây cảnh trong phong thủy. vừa là loại thần dược phòng và chữa bệnh. Vì vậy, đây là cây cảnh mang đến rất nhiều lợi ích cho mỗi gia đình. Chính vì thế mà mỗi gia đình nên trồng 8 đến 10 cây quanh nhà để mỗi khi Tết đến trong và ngoài sảnh luôn ngập tràn sắc vàng may mắn. Khi hết Tết, chúng ta sẽ dùng hoa và lá của cây để hãm trà uống quanh năm, cực kỳ tốt cho sức khỏe.

Công dụng của trà hoa vàng

Theo quan niệm Đông y

Theo Đông y, dược liệu có tính bình, vị ngọt, mùi thơm và được quy vào 3 kinh: Tâm, Thận, Can có công dụng hỗ trợ chữa bệnh sau:

• Phòng chống khối u, ngăn ngừa ung thư hiệu quả, hỗ trợ điều trị những khối u ác tính.
• Giảm cholesterol, giảm các bệnh về tim mạch, ổn định huyết áp, giảm nguy cơ đột quỵ.
• Hỗ trợ giảm đường huyết ở người tiểu đường,  giúp đường huyết ổn định và giảm các biến chứng.
• Giúp thanh nhiệt, giải độc cho gan, chữa các bệnh lý về gan.
• Hỗ trợ giảm cân hiệu quả.
• Tăng cường sức đề kháng, giảm các bệnh vặt như cảm cúm, sổ mũi.
• Chống dị ứng, chống viêm và duy trì trạng thái hoạt động ổn định của huyết áp.

Theo nghiên cứu của y học hiện đại về dược liệu

Tác dụng của trà hoa vàng được hơn 120 nhà khoa học trên thế giới khẳng định với nhiều công trình nghiên cứu khác nhau. Trong đó, dược liệu có tới 33,8% hoạt chất có tác dụng ức chế và giảm quá trình phát triển của tế bào ung thư. Bên cạnh đó, trà còn chứa một số nguyên tố vi lượng khác như Se, Ge, Mn, Zn,… những thành phần này giúp bạn biết trà hoa vàng có tác dụng gì sau đây:

Duy trì tuổi thanh xuân

Các hợp chất như Polysaccharide, Polyphenol, Saponin, Flavonoids kết hợp với các nguyên tố vi lượng Selen, Germanium, Molypden, Vanadium, vitamin C, vitamin E… trong cây có tác dụng chống oxy hóa, ức chế gốc tự do, cân bằng chuyển hóa rất hiệu quả.

Đặc biệt, hoạt chất EGCG trong trà được chứng minh có tác dụng mạnh gấp 200 lần so với vitamin E, hiệu quả gần 90% trong việc ức chế sạm da.

Giúp trái tim khỏe mạnh

Các hợp chất polyphenol, polysaccharide trong trà có tác dụng giảm cholesterol máu, ngăn ngừa sự tổng hợp các acid béo trong cơ thể. Từ đó, hỗ trợ ổn định huyết áp, cải thiện tuần hoàn màu, chống huyết khối và ngăn ngừa các bệnh về tim mạch.

Giúp hạ đường huyết ở người bệnh tiểu đường

Các hợp chất chống oxy hóa trong trà có tác dụng dọn dẹp gốc tự do, giúp cải thiện các biến chứng của tiểu đường. Bên cạnh đó, các hợp chất có tác dụng cân bằng chuyển hóa trong cơ thể, thúc đẩy quá trình trao đổi chất, đốt cháy mỡ béo. Do đó, đây là thức uống cực tốt cho người tiểu đường.

Giúp thanh lọc cơ thể, giải độc gan

Lý giải là do trong cây có chứa các hoạt chất flavonoid cao, cũng nhờ thành phần này dược liệu giúp ngăn chặn được sự xâm nhập của các loại virus như virus viêm gan A, B, C.

Hỗ trợ điều trị ung thư

Cuốn sách “Các loại trà vườn Quốc Gia Tam Đảo” có nhắc tới khả năng ức chế sự sinh trưởng của  khối u lên đến 33,8% của loại dược liệu. Trong khi đó, chỉ cần với những dược chất có hoạt lực 30% trở lên là đã có tác dụng tốt đối với ung thư. Vì vậy, nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng đây là vị thuốc có thể thay thế phương pháp xạ trị trong điều trị ung thư, đem lại kết quả rất khả quan.

Cách trồng trà hoa vàng hiệu quả, cho năng suất cao

Chuẩn bị trước khi trồng trà hoa vàng

1.1. Chuẩn bị đất trồng

Khâu chuẩn bị đất rất quan trọng với cây bởi nó giúp cây phát triển và sinh trưởng tốt, đồng thời ngăn ngừa được nấm bệnh về sau.

Có thể sử dụng đất ruộng, đất phù sa hay đất đồi trồng trà hoa vàng đều được.Tuy nhiên, đất trồng cần phải phơi khô hoặc ủ để loại bỏ các chế phẩm sinh học giúp đảm bảo được độ tơi xốp, thoát nước tốt cũng như các dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của cây.

1.2. Chọn chậu trồng cây trà hoa vàng

Khi chọn chậu cần có kích thước phù hợp với cây, sử dụng viên sỏi và than hoa để rải xuống đáy chậu để tạo độ thông thoáng cho cây sinh trưởng tốt.

1.3. Nhiệt độ và ánh sáng

Trà hoa vàng phát triển tốt nhất trong khoảng nhiệt độ từ 25-30 độ C. Vào những ngày nắng to, bạn có thể sử dụng hệ thống phun sương để tưới nước giữ ẩm cho cây.

Đặc biệt, trà hoa vàng là cây không thích sống trong điều kiện có ánh nắng chiếu trực tiếp cả ngày. Nên nếu trồng cây trong chậu, bạn có thể dụng lưới đen để hạn chế ánh sáng chiếu hoặc trồng trà hoa vàng dưới các cây lớn cũng là một ý tưởng hay.

1.4. Nhân giống trà hoa vàng

Bạn có thể mua cây giống từ chợ về trồng hoặc chủ động nhân giống từ cây có sẵn. 

Có thể nhân giống bằng biện pháp giâm hom khá phổ biến. Bằng cách này, bạn cần sử dụng kéo sắc cắt những đoạn hom dài 15-20cm (chọn đoạn cây khỏe mạnh, bánh tẻ). Sau đó, ngâm hom vào dung dịch kích thích ra rễ, tiếp đến cắm hom vào bầu đất ẩm. Cuối cùng, đặt hom nơi thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp.

Kỹ thuật trồng trà hoa vàng hiệu quả

Kim hoa trà có thể được trồng ở trong chậu hoặc trồng trực tiếp dưới đất vườn. Tuy nhiên, mỗi cách trồng lại có những lưu ý riêng sau:

Trồng trong chậu

Bạn cần chọn những chậu đủ lớn, có nhiều lỗ thông hơi dưới đáy hoặc xung quanh. Sau đó, rải một lớp xỉ than hay than hoa xuống dưới đáy chậu (3-5cm). Tiếp đó, cho đất đã chuẩn bị trước vào, bạn có thể bón thêm một ít phân NPK hoặc phân chuồng hoai mục. Khi bón phân nên bón vừa phải không nên bón nhiều dẫn đến cây bị sặc dinh dưỡng.

Cuối cùng, nhẹ nhàng đặt bầu ươm vào chậu và phủ đất xung quanh đất, nên để bề mặt đất thấp hơn miệng chậu 3-5cm để tiện chăm sóc về sau.

Trồng trà hoa vàng trên mặt đất

Trồng với diện tích lớn nên bạn cần tiến hành lên luống rộng khoảng 1-1,2m. Luống chạy dọc theo hướng Bắc – Nam. Sau đó, đào những hố nhỏ vừa bầu đất, đặt các hom ươm trước đó và lấp đất xung quanh gốc.

Với mỗi luống như vậy, bạn trồng thành 3 hàng. Sau khi trồng cần tưới nước cho cây đủ ẩm, có thể sử dụng rơm rạ hay rễ bèo ủ quanh gốc để giữ ẩm.

Cách chăm sóc trà hoa vàng

Sử dụng mái che cho cây

• Với đặc tính của trà hoa vàng là không chịu được ánh sáng trực tiếp kéo dài nên nếu trồng với diện tích lớn, bạn cần phải làm mái che cho cây. 
• Khi làm mái che cần làm bằng khung tre hoặc thanh thép,… có thể sử dụng loại lưới che Hàn Quốc hoặc Thái Lan có độ che mát khoảng 70-80%.
• Vào thời tiết mùa đông khi ánh nắng dịu bớt thì bạn có thể tháo dỡ mái che để cây hấp thụ được nhiều ánh nắng hơn.

Phân bón

Từ thời điểm bắt đầu trồng cho đến khi cây cao khoảng 1m, cứ mỗi tháng cần tiến hành bón phân cho cây 1 lần. Sử dụng nước bể phốt hay nước ốc ngâm, pha loãng với 3-4 phần nước lã tưới đều cho cây.

Thường thì bón các loại phân hữu cơ vi sinh hoặc phân chuồng hoai giúp cây nhanh chóng sinh trưởng tốt, ít nấm bệnh, khả năng đề kháng cao và cho hoa có chất lượng, sản lượng tốt hơn

Nước tưới

Nước cực kỳ quan trọng trong quá trình sinh trưởng và phát triển của cây trà. Cần phải tưới nước thường xuyên, nhất là giai đoạn sau khi mới trồng. Mùa hè nên tưới 1 lần/ngày và các mùa còn lại tưới 1-2 ngày một lần.

Lưu ý không để cây bị khô hạn quá 10 ngày và tránh để cây bị ngập úng quá 4 ngày. Ngoài ra, cũng tránh tưới cây vào ban đêm để hạn chế sâu bệnh trên cây trà hoa vàng.

Trừ sâu bệnh

Trà hoa vàng được đánh giá là cây ít mắc bệnh. Những bệnh thường gặp ở cây như bệnh sâu đục thân, bệnh sâu ăn lá, các loại rệp, nhện đỏ,…Để phòng trừ những bệnh này, bạn có thể mua các loại thuốc trừ sâu trên thị trường nhưng chỉ sử dụng trước ngày thu hoạch hoa và lá ít nhất 1 tháng.

Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc trừ sâu sinh học vẫn được ưu tiên hơn vì vừa tiết kiệm lại an toàn cho cây. Bằng cách sử dụng gừng + ớt + tỏi giã nát kết hợp nước rửa chén bát để phun cho cây. Nhằm đảm bảo diệt được phần lớn các loại côn trùng hại, các loài rệp và ốc sên cũng tự tiêu biến.

Kỹ thuật đảo trà

Đảo trà là một kỹ thuật quan trọng, đánh cây từ đất chuyển sang chậu cũng là đảo, chuyển cây từ chậu sang chậu cũng là đảo trà.

Để cây cho hoa đúng dịp Tết thì ta tiến hành đảo trà vào khoảng giữa tháng 3 đến tháng 4 âm lịch để cây chuyển nụ. Thời điểm đảo trà phụ thuộc vào thời điểm cây ra mầm non. Sau khi cây bật mầm, bạn chăm sóc cho đến khi mầm ra lá non thì ta tiến hành đảo trà. Chồi cây đáng lẽ là chồi dinh dưỡng nhưng nhờ việc đảo trà nó chuyển thành chồi sinh sản rồi hình thành nụ hình thành hoa.

Đối với cây trồng trên đất mà người chăm sóc không muốn đảo trà ta làm như sau. Sau khi cây ra lá non ta tiến hành dừng bón phân khoảng 1 tháng và dừng tưới nước 2 lần. Lần thứ nhất ta dừng tưới vài ngày khi thấy cây hơi rủ ta lại tưới nhẹ sau đó lại ngừng tưới vài ngày đến khi cây hơi rủ thì ta tưới lại bình thường. Cách này để thay thế cho việc đảo trà.

Cây trà hoa vàng giá bao nhiêu? Địa chỉ mua cây uy tín, chất lượng?

Giá trà hoa vàng có chiều cao từ 30-40cm là 25.000 – 30.000đ/cây.

Còn đối với cây có chiều cao từ 70-100cm sẽ có giá từ 150.000 – 180.000đ/cây.

Nhà vườn Ngọc Lâm là một địa chỉ uy tín tại miền Bắc với đầy đủ các loại giống từ cây non cho đến cây trưởng thành. Tại đây, bạn sẽ được tư vấn tìm giống cây phù hợp với mục đích và cách chăm sóc cây một cách tốt nhất.

Bài viết này là những chia sẻ của Nhà vườn Ngọc Lâm về thông tin cơ bản cũng như cách chăm sóc cây trà hoa vàng. Mong rằng bạn có đã có thêm nhiều kiến thức bổ ích về loại cây này. Đừng quên ghé trang web thường xuyên để cập nhật những thông tin mới nhất về các loại cây khác nhé!